蜡烛

来临的日子站在我们面前
像一排点着的蜡烛——
金黄、温暖和明亮的蜡烛。

逝去的日子留在我们背后，
像一排被掐灭的无光的蜡烛；
最靠近的仍在冒着烟，
冰冷、融化、弯下去。

我不想看它们：它们的形状使我悲伤，
回忆它们原来的光使我悲伤。
我朝前看着我那些点亮的蜡烛。

我不想转过去，因为害怕见到
那个黑暗的行列如何迅速拉长，
那些被掐灭的蜡烛如何迅速增多。

作者 /  [希腊] 卡瓦菲斯
翻译 /  黄灿然

Κεριά

Του μέλλοντος η μέρες στέκοντ’ εμπροστά μας
σα μια σειρά κεράκια αναμένα —
χρυσά, ζεστά, και ζωηρά κεράκια.

Η περασμένες μέρες πίσω μένουν,
μια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένων·
τα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμη,
κρύα κεριά, λυωμένα, και κυρτά.

Δεν θέλω να τα βλέπω· με λυπεί η μορφή των,
και με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαι.
Εμπρός κυττάζω τ’ αναμένα μου κεριά.

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξω
τι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνει,
τι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν.

Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984

Candles

Days to come stand in front of us
like a row of lighted candles—
golden, warm, and vivid candles.

Days gone by fall behind us,
a gloomy line of snuffed-out candles;
the nearest are smoking still,
cold, melted, and bent.

I don’t want to look at them: their shape saddens me,
and it saddens me to remember their original light.
I look ahead at my lighted candles.

I don’t want to turn for fear of seeing, terrified,
how quickly that dark line gets longer,
how quickly the snuffed-out candles proliferate.

Translated by Edmund Keeley/Philip Sherrard

子在川上曰：「逝者如斯夫，不舍昼夜」；米拉波桥上的阿波利奈尔写下「夜幕降临钟声悠悠，时光已逝惟我独留」；普鲁斯特用敏锐的感知写下长篇巨著「追忆似水年华」。时间，在众多诗人和作家笔下，和水有着一种奇特联系。然而，我偏爱卡瓦菲斯用蜡烛（火）书写时光的这首短诗。

卡瓦菲斯的诗歌简要可分为两个向度，一是有关历史的，二是有关人生的。在第二部分的诗作中，除却许多描写他所经受的肉体欢愉，还有一些日常诗作，比如《墙》、《老人》，《蜡烛》也是其中一首。

这些诗作中，卡瓦菲斯用词平实，甚至让人感觉贫乏，却在看似贫乏的叙述中，一种奇特的语调出现了，制造出意料不到的效果。像这首诗，卡瓦菲斯通过对不同蜡烛的场景白描，悄然完成了对「日子」（时间）的改写，两者构成微妙的隐喻关系，所以诗人对于时间消逝的叹惋就被面对蜡烛的感情所偷梁换柱，几乎每个人都能发出的光阴感慨在卡瓦菲斯的诗句中变得委婉而余味悠然。

卡瓦菲斯拒绝了现代诗歌中流行的丰富的意象、明喻，直接使用具有原始意义的词语，像在使用最日常的物什，在叙述中发出迷人的语调。这种语调是极为有效的表达方式，甚至可以穿透语种的界限。就像我们在读这首中文译本时，感受到诗句间暗涌的情感，正是这种语调如磁铁一般吸引着我们细微感受的铁屑。

当然，这种语调式写作并不是对诗的技巧的反对，它是一定程度上的「大巧若拙」。卡瓦菲斯不会否认「日子」和「蜡烛」的隐喻关系，而另一位和他一样拥有迷人语调的美国诗人弗罗斯特，就喜欢在提问中强调他诗中的乡村生活只是生活本身。

而弗罗斯特曾写过的一段话，更有助于我们理解这种语调式写作：「世间有两种现实主义者：一种拿出的土豆总是沾满泥巴，以说明他们的土豆是真的，可另一种则把土豆弄干净才感觉满意。我倾向于第二种现实主义者。在我看来，艺术要为生活做的就是净化生活，揭示生活。」

荐诗 /  冬至
2013/10/28